Süd və süd məhsulları sağlam pəhrizin əsas qida qrupundan biridir. Süd bütün yaş qruplarından olan insanların kalsium ehtiyacını ödəmək üçün istifadə ediləcək ən yaxşı mənbədir. Xüsusilə, uşaqlıq və gənclik dövründə güclü sümüklər üçün zəruri qidadır. Süd böyümə və inkişafı dəstəkləyir, dişlərin çürüməsinin qarşısını alır. Yalnız uşaqlar üçün deyil, bütün yaşlar üçün vacibdir. Yaşlı insanlarda osteoporoz və osteoporozun qarşısını almağa kömək edir.
Bugün süd haqqında ən çox verilən 5 sual və cavabı sizinlə bölüşmək istədim.
- Qabalaşdırılmış yoxsa ağzı açıq südü seçməliyik?
Süd istehlakı ilə bağlı ən çox maraq doğuran məsələlərdən biri qablaşdırılmış yoxsa açıq satılan südün istehlakının etibarlılığıdır. Ağzı açıq südü alanda, yəni evdən, küçədən və ya tanıdığımız şəxslərdən aldığımız südü qaynadarkən çox təəssüf ki, zərərli mikroorqanizmlərlə bərabər faydalıları da itir. Bu səbəbdən, qida dəyəri baxımından ən sağlam, etibarlı və faydalı süd pasterizə olunmuş süddür. Pasterizə olunmuş süd çiy südün xüsusi qurğu və qurğularda 72-80°C temperaturda 12-16 saniyə qızdırılaraq soyudulması yolu ilə əldə edilən, saxlama müddəti 3 gündən 10 günə qədər olan süddür.
- Küçədən aldığımız ağzı açqı südü qaynadanda nə baş verir?
Yüksək qaynama müddəti və temperaturu, hava ilə daimi təması südün qida dəyərini itirməsinə səbəb olur. Südün əsas komponentlərində, xüsusilə zülal, karbohidrat və yağda əhəmiyyətli dəyişikliklər müşahidə olunur. Bundan əlavə, B1, B6, B12, fol turşusu və askorbin turşusu (vitamin C) kimi vitaminlərdə orta hesabla 60-100% itki baş verə bilər.
- Təbii südü necə əldə etmək olar?
Son illər təbii, kənd məhsullarına maraq artıb. Əgər təbii qidalara etibarlı şəkildə çatmaq istəyirsinizsə məhsulun ya birbaşa istehsalını həyata keçirməlisiniz ya da etibarlı satıcılardan əldə etməlisiniz. Ancaq istənilən halda biz südün düzgün qaynama tempraturun təyin edə bilmədiyimizə görə qablaşdırılmış tanıdığımız və inandığımız markalardan istifadə etmək məsləhətdir.
- Süd böyüməyə kömək edirmi?
Böyümə dövründə olan uşaqlar daha sağlam sümüyə malik olmaq üçün kifayət qədər kalsium və mineral almalıdırlar. Müəyyən yaşa qədər süd sümükləri uzadır. Artan yaşda (6-10 yaş) və yeniyetməlikdə (10-18 yaş) inkişafın sağlam şəkildə tamamlanması üçün xüsusilə vacibdir.Südün tərkibindəki kalsium boy artımına təsir edir. ABŞ-da orta yaşı 9 yarım olan 122 uşaq üzərində aparılan araşdırmada, müntəzəm olaraq süd qəbul edən uşaqların 3 yaşın sonunda yaşıdlarından 2-3 santimetr uzun olduqları sübut olunub. Süd və süd məhsullarının istehlakı böyümə və inkişafı dəstəkləməklə yanaşı, yeniyetmələrdə və böyüklərdə piylənmə riskini azaltmağa kömək edir. Araşdırmalar göstərir ki, gündə süd istehlakında hər 200 ml artım üçün piylənmə riski 16% azalır.
- Gündə nə qədər süd içməliyik və pəhrizə faydası varmı?
Yetkin insanlar gündə 2 porsiya (400 ml), uşaqlar, yeniyetmələr, hamilə, laktasiya dövründə və menopauzadan sonrakı qadınların isə 3-4 porsiya (600-800 ml) qəbul etməsi tövsiyə olunur. Süd tərkibindəki vitaminlərin zənginliyi sayəsində pəhriz üçün əvəzolunmaz qidadır. O, həmçinin, həzmi yaxşıladırır, sinir sisteminiz normaya salır və dişləri ağırdır. Pəhriz saxlayan insanlar gündəlik təyin edilmiş normalar əsasında süd qəbul etməlidir. Normadan artıq süd qəbulu mədə-bağırsaq sisteminin pozulmasına gətirib çıxara bilər.
Bəs “Fit” mobil tətbiqində sizə təyin olunan gündəlik pəhrizlərdə südün qəbulu ilə yanaşı süd detokslarınında olduğunu bilirdinizmi? Sizin üçün ən faydalı və sağlam qidaları bir araya toplayan Fit gündəlik pəhriz proqramları əsasında sürətli arıqlamağınıza səbəb olacaq. Fit-lə ye! iç! gəz! əylən!